me studio

ik wil allereerst, iedereen hartelijk welkom heten in het affiche museum vandaag bij de opening van de tentonstelling ‘durf – 8 jaar affiches studio matusiak’

mijn naam is martin pyper ik ben (voor wie het accent niet kan plaatsen) engelsman, ook ben ik zelf affiche ontwerper en niet in de laatste plaats bewonderaar van het werk van studio matusiak

het is daarom een grote eer om hier te mogen staan en hoewel er zo ongeloofelijk veel te vertellen is, beloof ik u dat mijn introductie zeker niet langer dan 45 minuten zal duren, wie weet pakt het nog veel korter uit… ik hoop het…. en u wellicht met mij… van harte wel

een tentoonstelling over 8 jaar affiches of misschien had het beter ‘een tentoonstelling over 8 jaar werk en een hele leven aan emoties, inzicht, talent, verhalen en ervaring dat er aan vooraf ging’ mogen heten, dat is natuurlijk niet echt een mooie titel voor een tentoonstelling en veels te lang om op een affiche te plaatsen, maar u snapt denk ik waar ik heen wil

wat u vandaag te zien krijgt is een indrukwekkend en heel persoonlijk samenvatting van paulina de ontwerpster maar ook paulina de mens, een vluchtige blik leerst zelfs de onervaren kijker dat we hier te maken hebben met iemand die naar de wereld kijkt met een intens en passievolle blik

op z’n best heeft een affiche gemiddeld 3 seconden de tijd om z’n werk te doen.. althans dan veronderstel ik dat we het hebben over iemand die voorbij loopt of fietst en voor zich uitkijkt, wanneer de voorbijganger op een scooter zit en onder het rijden naar muziek luistert of snel het weerbericht checkt op de smartphone zal een gemiddeld affiche nog beter zn best moet doen, de wereld gaat steeds sneller en het affiche staat onder druk, maar dat is een ander discussie voor een andere dag

mijn punt is dit als ik zelf door de stad fiets elke dag, let ik helaas ook niet meer op… maar bij mij ligt de oorzaak juist bij al die affiches, ik zie namelijk alleen de affiches… toch moet er wel heel veel gebeuren wil ik stoppen afstappen en terug gaan om eens beter naar te kijken, zo’n macht is voor weinig affiches weggelegd in mijn wereld, toch is dat paulina wel gelukt en meerdere keren ook… reden voor mij om haar ooit eens te gaan opzoeken en de persoon achter het werk te leren kennen

paulina heeft haar wortels in polen, ze wilde ooit schilder worden… haar hart lag bij grafiek, haar reis naar nederland bracht onverwachte wendingen met zich mee en ze had het geluk om te mogen werken met o.a. anton beeke, haar werk wordt weleens, misschien te vaak… vergeleken met die van anton, de invloed was mij eerlijk gezegd persoonlijk ook niet ontgaan en wat is er mis mee vraag ik me af?

want wie leeft zonder voorbeelden, zonder inspiratie en invloed van anderen? beeke is natuurlijk op zijn beurt beinvloed en geinspireerd door andere groten in het vak, de lange traditie van affiche ontwerp in het geboorteland van paulina – polen – bijvoorbeeld

de ongevenaarde talent van ontwerpers zoals ‘henryk tomaszewski’ zijn duidelijk te herleiden in anton zijn werk, op een persoonlijke noot was het werk van beeke een grote invloed op mij en één van de redenen dat ik hier in nederland ben, het werk dat hier hangt vandaag van paulina is eveneens een grote invloed geweest op mijn eigen werk en blijft een rijke bron van inspiratie en zo gaat de cyclus door en door en wat…. vraag ik me af, is nog mooier dan dat?

de vorige eeuw was gekenmerkt door grote omwentelingen, vooruitgang, hervorming en strijd, een andere wereld dan die die we nu kennen, en één waar de affiche een andere functie en doel had, het affiche was politiek en bewogen, het affiche was links, het affiche was rechts, het was geengageerd en zelden neutraal, het affiche was het domein waar de zoektocht naar verandering tot uitdrukking kwam, vandaag de dag worden digitale media (zoals twitter in egypte bewijst) het podium voor communicatie en uitwisseling van politieke idealen… en het affiche lijkt te zijn terugverwezen naar een medium en een plek waar vooral cultuur zich manifesteert en commercie in steeds grotere maten de dienst uitmaakt… andere tijden

en zo kom ik terug naar nu en naar paulina… op haar website somt zichzelf en de studio op in tien korte kreten, ik maak graag gebruik hiervan om paulina te schetsen in haar eigen woorden

1 – werk “ik behandel alles als een klein kunstwerk”

2 – computer “is slechts gereedschap, het heeft geen ziel en geen karakter mijn werk moet een ziel hebben. ik moet het materiaal aanraken, voelen. Dat geeft emotie, diepte, gelaagdheid.”

en dan mijn persoonlijk favoriete

3 – wodka “Sorry, ik heb niks te drinken, oh jawel, wil je Wodka.”

4 – toneel “Voor mij is toneel emotie. Om die vertaling naar het affiche te maken, wil ik liefst vooraan in het proces betrokken zijn.”

5- contact “je krijgt het mooiste resultaat, als je de opdrachtgever kan zien. Luisteren, kijken, de reacties, zelfs een stilte zegt iets, intuítief sijpelt het door en zie je het terug in het uiteindelijke werk.”

6 – naaldhakken

7 – durf “het is belangrijk dat een opdrachtgever iets durft, dat je over grenzen heen durft te gaan. Werkelijk onderscheidend durft te zijn, een gemiddeld affiche ziet niemand.”

8 – stijl “Ik heb geen eigen stijl. De stijl past zich aan, aan de opdracht. Men zegt dat mijn werk herkenbaar is.”

9 – braaf “is verschrikkelijk… het moet ergens wringen. Als iets niet helemaal klopt, trekt het je aandacht.”

10 – Kuba “Kijk, dit is mijn zoon.”

aan deze tien kreten wil ik er graag nog eentje toevoegen

11 – lemniscaat – Paulina koos een lemniscaat, oftwel de oneindig teken, oftwel de cijfer 8 als symbool voor het omslag van haar onlangs verschenen boek

een klein boekje vol grootse werk, het formaat leek mij op het eerst blik onlogisch maar des te kleiner het formaat des te duidelijk blijkt hoe krachtig haar werk is, het gemak waarmee zij wisselt tussen fotografie, geschilderde letters, duistere symboliek en absurdistische voorstellingen, het raakt altijd en de speelse composities verbergen vaak diepere lagen van betekenis en de essentie van het verhaal ik raad u aan om een kopie van het boek aan te schaffen

en tot slot over oneindig gesproken, hoe kan een mens zoveel prachtig werk afleveren in zo’n korte periode?

een carriere kan, hoe dan ook nooit oneindig zijn, dat is gewoon zo… maar ik spreek niet alleen namens mezelf denk ik, als ik de wens uitspreek om jullie allemaal terug te mogen zien hier op deze plek, in maart 2029 voor het 25 jarig jubileum van studio matusiak

firstly i would like to welcome you all to the poster museum this afternoon for the opening of the exhibition ‘dare – 8 years of posters by studio matusiak’

my name is martin pyper and i am (if the accent is difficult to place) english, i am also a poster designer and last but not least i am an admirer of the work made by paulina and her studio

it is therefore an honour to be stood here today and although there is so much to say i promise that my speech will not last any longer than 45 minutes (a bad joke i know but it worked) who knows it may even be a lot shorter, at least i (and no doubt you too) hope as much…

an exhibition about 8 years of posters, or perhaps a title like ‘an exhibition about years of posters and a lifetime of emotions, insights, talent, stories and experience which preceded it all’ would have been more appropriate, of course not a very fetching title for an exhibition and way too long to fit on a poster, but you get my point…

what you are about to see today, is an impressive and highly personal compilation of paulina the designer but also paulina the person, a cursory glance around shows even the most untrained eye that we are dealing with someone who looks at the world in an intense and passionate manner

at the very best a poster gets an average of three three seconds to do it’s job… at least going under the assumption that the passer-by in question is walking normally or cycling and actually paying attention, if we assume that he/she is riding a scooter, whilst listening to music and checking the weather on a smartphone… then that poster will, of course have to try even harder… the world is constantly accelerating it’s pace and posters are becoming a threatened species, but that’s a discussion for another day…

the point i want to make is that when cycling around town as i do each day, i also pay little attention, in my case however the posters are the cause, i see nothing else just the posters… yet a poster would have to be pretty special to cause me to stop, dismount and go back for a better look, a privilege which is reserved for very few posters… paulina has managed to make this happen and not just once… this fact led me to go and meet the person in question and find out a bit more

paulina has her roots in poland, she had ambitions to become a painter, her journey to the netherlands took some unexpected detours and she was fortunate to end up working with (amongst others) the famous dutch poster designer ‘anton beeke’ her work is often, perhaps too often, compared to that of anton; an influence which i personally also had remarked upon and what i ask myself, is wrong with that?

after all who has ever lived without the influence, example and inspiration of others? beeke in turn was also greatly influenced and inspired by other acclaimed designers, the long standing tradition and excellence in poster design which for many decades has emerged from paulina’s land of birth: poland, for example…

the incomparable talent of designers like ‘henryk tomaszewski’ can clearly be revealed in anton’s own work, on a personal note anton beeke was a huge influence on me also and one of the reasons i moved to the netherlands years ago, the body of work shown here today from pauilna matusiak is likewise a big influence on my own profession and remains a fruitful source of inspiration to me, thus the cycle goes around and around and what, i wonder… could be more wonderful than that?

the previous century was characterised by great upheavals, progress, reform and struggle, a different world to the one we now live in; a century in which the poster fulfilled a different role and served other purposes, posters were political and opinionated, a poster was left-wing, a poster was right-wing, it always was a participant and rarely chose to be neutral, the poster was the domain where the fight for change became visual and was expressed, these days digital media (such as twitter recently in egypt) have become the platform for mass communication and political ideology

the poster seems to have been relegated to a more modest stage on which the arts or largely cultural events by nature are played out and commercial interests have become more and more prevalent, a whole new era begins..

which all leads me back to the present and to paulina… on her website she summarises herself and the studio’s output with ten short words, i would like to make use of these to paint a picture, in her own words

1 – work i treat everything i make like a small piece of fine art

2 – computer it’s just a tool, it has no soul, and no character… and my work must have character… i need to touch the materials, feel, that emparts emotion, gives depth and layering

3 – (my personal favourite) vodka sorry i have nothing to drink… oh wait… would you like a vodka?

4 – theater for me theater is emotion, to be able to make the transition to a printed poster i would rather be involved at an early stage

5 – contact you get the best results when you can physically see the client, listen, watch, their reactions even a pause can be significant, by intuition this all seeps through into the process and is visible in
the final result

6 – stilletos

7 – courage it’s crucial that a client is prepared to take risks to dare to look over the borders, to be genuinely unique nobody really looks a poster that is just average

8 – style i do not have a style, it adapts to each job people tell me my work is recognisable

9 – conforming it’s the worst thing, an image it needs to ‘grate’ somehow if it’s all not quite ‘right’… that’s when it catches your attention

10 – kuba look that’s my son

i would like to add an eleventh word to this list

11 – lemniscate paulina chose a lemniscate, or rather an infinity symbol, or rather a figure eight as a symbol for the cover of her recently published book

a diminutive book full of grandiose work, the size of which seemed at first somewhat illogical to me although the size actually belies the power of the work, the ease with which she manoeuvres between photography, painterly type, dark symbolism and absurd/surreal scenes, the work never misses it’s mark, her playful compositions often artfully concealing the essence of the narrative and hidden layers of meaning, i recommend you to get hold of a copy…

and finally… on the subject of infinity, how can one person possibly make so much striking work in such a short time?

nobodys career, however you look at it, can ever be infinte, it’s just a fact of life… but i feel sure i am not alone in sharing my sincere wish that we may all meet again back here in march 2029 for the twentyfifth anniversary of studio matusiak